از میادین کهن تا مدیریت نوین نقش کلیدی عدالت سازمانی در افزایش برداشت نفت

به قلم الله مراد کمائی

آقای ابراهیم پیرامون، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب فرمودند؛

با توجه به شرایط جهانی سوخت‌های فسیلی و چالش‌های زیست‌محیطی، فرصت زیادی برای برداشت حداکثری از میدان‌های نفتی باقی نمانده است، بنابراین باید با اهتمام و سرعت بیشتر، برنامه‌های توسعه و افزایش تولید را اجرایی کنیم.

در دولت چهاردهم تحقق برنامه‌های افزایش تولید نفت یکی از اولویت‌های اصلی بود که سهم عمده‌ای از این افزایش از سوی مناطق نفت‌خیز جنوب محقق شد. پارسال و امسال، برنامه افزایش تولید نفت با قوت ادامه یافت و به‌رغم چالش‌ها، هیچ‌گونه تعلل یا کاهشی در اجرای این برنامه رخ نداد.

ایشان افزودند ؛ بدون نیروی انسانی متخصص، کارآمد و باانگیزه، هیچ‌ کاری در صنعت نفت که یک صنعت تخصصی و فنی است، پیش نمی‌رود،

مشکلاتی در زمینه سقف حقوق و نارضایتی ناشی از قوانین بودجه‌ای وجود دارد که باید اصلاح شود. کارکنانی که تازه وارد سیستم می‌شوند نیز نیازمند توجه جدی به حقوق و مزایای خود هستند تا بتوانند با انگیزه فعالیت کنند.

 

با توجه به دغدعه های مدیرعامل مناطق نفتخیز جنوب ،قطعاً. این یک موضوع بسیار مهم و به‌روز در صنعت نفت جهانی و ایران است.

،طبق این جمله کلیدی آقای پیرامون ، فرصت زیادی برای برداشت حداکثری از میدان‌های نفتی باقی نمانده است و کاملاً با تحلیلها و هشدارهای اخیر نهادهای بین‌المللی انرژی همسو است. این موضوع تنها یک چالش داخلی نیست، بلکه بخشی از یک تحول جهانی بزرگتر است. که نکات ذیل حائز اهمیت میباشد ؛

 

۱. فشار جهانی برای گذار انرژی و کاهش تقاضا برای سوخت‌های فسیلی

۲. چالش‌های فنی و اقتصادی برداشت از مخازن کهن

میادین قدیمی مانند اکثر میادین تحت مدیریت مناطق نفت‌خیز جنوب، با نرخ افت تولید طبیعی مواجه هستند. افزایش برداشت از این میادین نیازمند فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری سنگین است.

نرخ افت تولید در میادین کهن معمولاً بین ۵% تا ۱۵% در سال است. جبران این افت و افزایش تولید مستلزم استفاده از فناوری‌های ،مانند تزریق گاز، بخار، مواد شیمیایی یا استفاده از روش‌های هوشمند است. این فناوری‌ها نه تنها پیچیده هستند، بلکه هزینه بر بوده و زمان‌بر هستند. هرچه اجرای این پروژه‌ها به تعویق بیفتد، هم هزینه آن بیشتر می‌شود و هم احتمال دارد که با کاهش قیمت نفت یا فشارهای زیست‌محیطی، توجیه اقتصادی خود را از دست بدهند.

۳. ضرورت شتاب برای استفاده از فناوری‌های دیجیتال و هوشمندسازی

 

۴. ایران دارای برخی از بزرگترین میادین کهن جهان است. تحلیل‌های جدید بر روی چالش‌های خاص این میادین تمرکز دارند.

اگرچه ایران در سال‌های اخیر بر افزایش تولید متمرکز شده، اما این افزایش عمدتاً متکی بر میادینی است که در دهه‌های گذشته کشف شده‌اند (مانند میادین غول‌آسای آسانسیونی مانند اهواز، گچساران و مارون). چالش اصلی، **نرخ بالای افت تولید طبیعی در این میادین و مشکلات در جذب سرمایه و فناوری‌ها به دلیل تحریم‌هاست. گزارش‌ها حاکی از آن است که بدون فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری عظیم، حفظ سطح تولید کنونی در بلندمدت بسیار دشوار خواهد بود و این دقیقاً همان “فرصت محدود”ی است که مدیرعامل مناطق نفت‌خیز جنوب به آن اشاره کرده است.

لذا ،صحبت‌های آقای پیرامون بر اساس یک واقعیت علمی و اقتصادی بین‌المللی استوار است:

۱٫ فشار اقلیمی: پنجره کسب درآمد از نفت در حال تنگ شدن است.

۲٫ چالش فنی: میادین قدیمی ایران به سرعت در حال کاهش تولید هستند.

۳٫ راه حل: تنها راه حل، شتاب‌بسیار بالا در جذب سرمایه، فناوری‌ها و دیجیتالی‌سازی است تا قبل از غیراقتصادی شدن این پروژه‌ها، حداکثر ارزش از مخازن استخراج شود.

این یک رقابت با زمان است که هم عوامل داخلی (مدیریت، سرمایه‌گذاری) و هم عوامل خارجی (تحریم، تحولات بازار جهانی انرژی) بر نتیجه آن تأثیر تعیین‌کننده‌ای خواهند داشت.

صنعت نفت ایران در یک تقاطع حیاتی قرار دارد. از یک طرف، دارای ذخایر عظیم ولی فرسوده است که نیازمند فناوری‌های پیشرفته برای افزایش برداشت هستند. از طرف دیگر، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های بودجه‌ای دسترسی به سرمایه و فناوری را محدود کرده‌اند. در این میان، نیروی انسانی متخصص کلید اصلی عبور از این چالش‌ها است. لذا ،اظهارات آقای پیرامون، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، درباره لزوم حذف سقف حقوق و ایجاد عدالت سازمانی، نشان‌دهنده درک عمیق این واقعیت است که بدون تحول در مدیریت منابع انسانی، هیچ تحول فناورانه‌ای پایدار نخواهد بود. این تحلیل یکپارچه نشان می‌دهد که چگونه پیاده‌سازی استانداردهای جهانی HRM می‌تواند مسیر توسعه را هموار کند.

تأکید مدیرعامل مناطق نفت‌خیز جنوب بر نقش نیروی انسانی به عنوان محور توسعه، یک نگرش استراتژیک و نقطه قوت داخلی است

حذف تدریجی سقف حقوق این اقدام باید با اصلاح بودجه‌ریزی دولتی همراه باشد. شرکت می‌تواند با ارائه توجیه اقتصادی مبتنی بر افزایش بهره‌وری و بازگشت سرمایه، دولت را متقاعد کند که حذف سقف، یک سرمایه‌گذاری است نه هزینه.

جمله پایانی آقای پیرامون ؛ فرصت زیادی برای برداشت حداکثری از میدان‌های نفتی باقی نمانده است و این را باید به عنوان یک هشدار استراتژیک و یک دعوت فوری به اقدام تفسیر کرد. این تنها یک چالش فنی یا زمین‌شناسی نیست؛ یک چالش مدیریت منابع انسانی است

دستیابی به توسعه پایدار و ارتقای راندمان تولید در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و کل صنعت نفت ایران، در گرو یک تحول بنیادین است. این تحول باید از مدیریت منابع انسانی آغاز شود. سرمایه‌گذاری روی انسان‌ها، نه تنها یک ضرورت اخلاقی، بلکه سودآورترین و راهبردی‌ترین سرمایه‌گذاری ممکن در شرایط کنونی است. شرکت‌های نفتی پیشروی جهان دهه‌هاست که به این حقیقت دست یافته‌اند: برنده واقعی، کسی است که بهترین استعدادها را جذب و حفظ کند. حالا نوبت ایران است که این درس را بیاموزد و سریعاً عمل کند.