جایگاه خوزستان در امنیت سرمایه گذاری

جایگاه خوزستان

جایگاه خوزستان در امنیت سرمایه گذاری

دکتر یداله مهرعلی زاده استاد دانشگاه شهید چمران اهواز
رشد و توسعه اقتصادی نیازمند افزایش سرمایه گذاری و بهبود بهره وری است. بیماری مدیریت اقتصاد ایران که ناشی از نارسایی چهار دهه مدیریت منفعل و گسسته در قالب شش برنامه توسعه اقتصادی حادث شده است بر جریان رشد سرمایه گذاری تاثیر منفی داشته است.دوره زمانی سال ۹۷ و شروع سال ۹۸ اقتصاد با دشواری ها و نابسامانی های متعددی مواجه بوده است. مولفه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و علم و فناوری متعددی برای تحرک و خیز اقتصادی نیاز است . یکی از مولفه های مهم نقش و جایگاه جذب سرمایه و و سرمایه گذاری در الگوهای رشد و توسعه به خود اختصاص داده است، به لحاظ پیچیده تر شدن و تنوع سرمایه گذاری و جریانات آن به طور مداوم مورد بازنگری و بررسی قرار می گیرد. زیرا شاخص ها نشان می دهد که سرمایه گذاری خارجی یعنی سرمایه گذاری مستقیم خارجی FDI و سرمایه گذاری داخلی و اثر ورود سرمایه بر رشد اقتصادی در طول زمان در حال تقویت است.
اما جذب سرمایه و سرمایه گذاری به دلیل حساسیت موضوع نیازمند تدبیر و حکمرانی مطلوب است. مهمترین اولویت شناسایی مزیتهای نسبی کشور در زمینه تخصیص منابع سرمایه‌گذاری، و هدایت منابع سرمایه‌گذاری به مولدترین و کارامدترین بخشهای کشور است. اما جذب سرمایه و سرمایه گذار به آسانی صورت نمی گیرد. یکی از مهمترین زمینه های ساماندهی و تقویت و جذب سرمایه گذاری ادراک سرمایه گذاران داخلی و خارجی از مولفه های امنیت سرمایه گذاری است.
مطالعه مرکز مطالعات مجلس شورای اسلامی حاوی یافته های مهمی برای استانها و مناطق مختلف کشور در زمینه ادراک از امنیت سرمایه گذاری است.
در این گزارش (سیدامیر سیاح و ایمان تهرانی، »گزارش پایش امنیت سرمایه گذاری در بهار ۱۳۹۷ به تفکیک استانها و حوزه های کاری«، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، دفتر مطالعات اقتصادی، شماره مسلسل ۱۶۱۸۷ ،آذر ۱۳۹۷٫)، با استفاده از آمارهای رسمی منتشر شده کنونی و در دسترس و نیز مشارکت فعلان اقتصادی از همه استانهای کشور، وضعیت مؤلفه های امنیت سرمایهگذاری در تابستان سال ۱۳۹۷ استخراج و به تفکیک استانها، مؤلفه ها و حوزهه ای کسب وکار ارائه شده است.
بر اساس تعریف این پژوهش، امنیت سرمایهگذاری در شرایطی به طور کامل برقرار میشود که متغیرهای اقتصاد کلان (نرخ تورم، نرخ ارز و…) با ثبات یا قابل پیش بینی باشد، قوانین و مقررات و رویه ها و تصمیمات اجرایی باثبات، برای همه شفاف و قابل درک باشد و به طور سهل و مؤثری اجرا شوند و در صورت ضرورت تغییر، تغییراتشان در زمان معقولی پیش از اجرا به اطلاع ذینفعان برسد، همچنین سلامت اداری برقرار باشد و اطلاعات مؤثر بر فعالیت های اقتصادی به طور شفاف و برابر در دسترس همه شهروندان باشد، جان و مال همه شهروندان از تعرض مصون باشد، حقوق مالکیت برای همه دقیق تعریف و تضمین شده باشد، نهادهای قضایی و انتظامی چنان مجهز و سالم و کارآمد باشند که هرگونه استفاده خودسرانه و بدون اجازه از داراییهای فیزیکی یا فکری دیگران، برای هیچ کس مقرون به صرفه نباشد و شهروندان مالباخته بتوانند با مراجعه به نهادهای قضایی و انتظامی با کمترین هزینه و در کوتاهترین زمان، مال از دست رفته خود را به همراه خسارت مربوط، دریافت کنند و در آخر اینکه فرهنگ وفای به عهد و صداقت در مراکز اقتصادی رایج باشد.
شاخص کل امنیت سرمایه گذاری در ایران در تابستان ۱۳۹۷ کمیّت ۳۲/۶ از ۱۰( ۱۰ بدترین حالت ارزیابی شده است. مقداری عدیدی این شاخص در مطالعه بهار ۱۳۹۶ عبارت ۱۵/۶ محاسبه شدهبود که نشان می دهد کمیّت امنیت سرمایه گذاری در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به فصل قبل از آن به میزان ۱۷/۰ واحد افزایش یافته ( نامناسبتر ارزیابی شده) است.
بر اساس ارزیابی فعلان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش، در تابستان ۱۳۹۷ سه مؤلفه زیر به عنوان نامناسبترین مؤلفه های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده اند:
• عمل مسئولان استانی و محلی به وعده های اقتصادی داده شده
• عمل مسئولان ملی به وعده های داده شده
• اِعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات حکومتی
مناسب ترین مؤلفه های امنیت سرمایه گذاری (نسبت به سایر مؤلفه ها) طی تابستان ۱۳۹۷ عبارتند از:
• سرقت مالی)پول نقد، کاال، تجهیزات و ماشین الات
• رواج توزیع کالای قاچاق
• استفاده غیر مجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی
بر اساس یافته های داده های پیمایشی این پژوهش در تابستان ۱۳۹۷ ،فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش از استانهای البرز، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان نامناسبترین ارزیابی، و از استانهای اردبیل، مرکزی و خراسان شمالی، مناسبترین ارزیابی را از وضعیت امنیت سرمایهگذاری در استان هایشان ارائه کرده اند. پس از تلفیق دادههای آماری و یافته های پیمایشی در این پژوهش، استانهای کهگیلویه و بویر احمد، تهران و البرز نامناسبترین و استانهای قم، مرکزی وخراسان جنوبی مناسبترین وضعیت را ازنظر شاخص امنیت سرمایه گذاری نسبت به سایر استانها در تابستان ۱۳۹۷ کسب کرده اند.
بر اساس نتایج این پیمایش، در تابستان ۱۳۹۷ ،از بین ۹ حوزه فعالیت اقتصادی، فعالان اقتصادی در حوزه های صنعت (شامل همه صنایع و موارد مرتبط با ساختمان)، بدترین ارزیابی و فعالان اقتصادی در حوزه های ارتباطات، توزیع و… (حمل ونقل، انبارداری، عمده فروشی و خرده فروشی) بهترین ارزیابی را از وضعیت امنیت سرمایه گذاری ارائه کرده اند.